Sustainability, tłumaczone na język polski jako „zrównoważony rozwój”, to trend, który stał się już na dobre częścią rzeczywistości biznesowej. Interesariusze coraz częściej skłaniają firmy do zastanowienia się nad ich śladem węglowym. Badanie EY pokazuje, że już 99% inwestorów postrzega wyniki raportów w obszarze ESG za kluczowe do podejmowania decyzji. Ale z drugiej strony, zaledwie nieco ponad połowa firm myśli podobnie. W efekcie czasami działania z zakresu zrównoważonego rozwoju mogą ocierać się o greenwashing. Tymczasem dobrze przemyślane inwestycje w obszarze ESG nie będą tylko kosztem, ale przede wszystkim dobrym motorem napędowym rozwoju biznesu.

Sustainability to trudne do przetłumaczenia słowo. Jeśli użyjemy polskiego wyrażenia „zrównoważony rozwój”, większość naszych rozmówców będzie doskonale wiedziała, do czego się odwołujemy. Jednak angielskie „sustainability” ma trochę szersze znaczenie – określa ono zdolność do podtrzymywania lub utrzymywania czegoś przez długi czas. Symbolizuje ono coś trwałego, ale również działanie zgodnie z dostępnymi zasobami. Jeśli wiemy, że mamy do dyspozycji pewne, ograniczone zasoby, czy to ludzkie, czy naturalne, to warto planować ich wykorzystanie zgodnie z ich dostępnością. Stawką jest wspólna przyszłość społeczeństwa. W końcu potrzeby obecnego pokolenia nie powinny być adresowane w sposób, który umniejszy szanse przyszłych pokoleń na zaspokojenie ich własnych potrzeb.

Zrównoważony rozwój w polskich firmach

Polski „zrównoważony rozwój” sugeruje z kolei nieustanny wzrost, stawiając kwestię zrównoważenia operacji nieco z tyłu. To właśnie ta drobna różnica znaczeniowa może przekładać się na podejście polskich firm do zrównoważenia w swoich działaniach. Zaledwie 48% firm w Polsce przełożyło założenia strategii sustainability na poszczególne obszary funkcjonowania swojego biznesu. Takie działania są podejmowane głównie w odpowiedzi na oczekiwania konsumentów oraz partnerów handlowych. Tymczasem zrównoważony rozwój może być opłacalny jako koncepcja biznesowa. Już 70% firm produkcyjnych w Polsce dostrzega, że wspieranie działań w obszarze zrównoważonego rozwoju może pomóc w osiągnięciu przewagi konkurencyjnej na rynku. A skoro przemysł dostrzega, że produkcja rozwijana w oparciu o zrównowazone idee może przyczynić się do wzrostu gospodarczego, to i inne branże powinny dostrzec możliwości związane z adopcją „sustainable development”.

Cele zrównoważonego rozwoju 2030

Sustainable Development Goals (SDGs), tłumaczone na język polski jako Cele Zrównoważonego Rozwoju, są kompleksowym planem działania opracowanym podczas szczytu ONZ w Nowym Jorku, który odbył się we wrześniu 2015 roku. Podpisany przez kraje członkowskie dokument przedstawia ambitne zobowiązania związane ze zrównoważonym rozwojem w pięciu obszarach: ludzie, planeta, dobrobyt, pokój i partnerstwo. W sumie to 17 celów, które mają stanowić odpowiedź na złożone wyzwania na całym świecie. Strategia SDGs zakłada, że 2030 rok jest datą graniczną realizacji wszystkich obietnic zawartych w tym dokumencie przez kraje ONZ. Jednym z najważniejszych dla biznesu zobowiązań podjętych w ramach tego szczytu jest konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej połowę do 2030 roku. Jednak nie chodzi tylko o podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska. Zrównoważony rozwój to także pojęcia takie jak: prawa człowieka, godne warunki sanitarne, równość płci, wysoka jakość życia, zaspokojenie potrzeb społecznych, godna praca, sprawiedliwość społeczna. Ogółem ujmując, wszystko to, co może przyczynić się do zapewnienia spokojnej przyszłości i dobrobytu, zarówno pod względem gospodarczym, technologii, jak i po prostu życia samego w sobie.

Europejski Zielony Ład – założenia

Wzorem ONZ poszła Komisja Europejska, która opracowała plan działania zatytułowany „Europejski Zielony Ład”, który ma wesprzeć spełnienie celów zrównoważonego rozwoju na terenie Unii Europejskiej. Agenda European Green Deal przewiduje, że do 2050 roku unijna gospodarka ma osiągnąć zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto, a rozwój ekonomiczny ma być odseparowany od poziomu zużycia zasobów. 

Obowiązek raportowania ESG – od kiedy?

Wdrażanie idei z zakresu zrównoważonego rozwoju zaczęło być również egzekwowane przez regulatorów. Jednym z przykładów jest unijna Corporate Sustainability Reporting Directive, która podniosła rangę aspektów pozafinansowych w biznesie. Dyrektywa CSRD, którą opublikowano w grudniu 2022 roku, zobowiązuje firmy do corocznego raportowania ich wpływu na środowisko, społeczeństwo, prawa człowieka oraz zarządzanie korporacyjne. 

Standaryzując informacje związane z kwestiami niefinansowymi oraz audytując i certyfikując wiarygodność, oraz dokładność raportowanych przez firmy danych, pozwala inwestorom i konsumentom na podejmowanie bardziej świadomych decyzji. Niestety, nie wszystkie przedsiębiorstwa otwarcie informują o tym, jak wygląda u nich sytuacja. Aż 76% inwestorów przebadanych przez EY dostrzega, że organizacje dzielą się informacjami bardzo selektywnie, co utrudnia zrozumienie całego obrazu zrównoważonego rozwoju w danej firmie.

Zrównoważony rozwój – przykłady w biznesie

Na szczęście, rosnąca presja ze strony konsumentów, inwestorów i regulatorów powoli zmienia świadomość organizacji w zakresie zrównoważonego rozwoju. Coraz częściej standardem staje się podejmowanie inicjatyw na rzecz zneutralizowania śladu węglowego. Również logistyka staje się coraz bardziej zielona. Coraz więcej firm korzysta z bezemisyjnych flot kurierskich, sięgając m.in. po elektryczne pojazdy, ale również skrzętniej planując dostawy przesyłek czy zachęcając konsumentów do korzystania z niskoemisyjnych automatów paczkowych.

W grupie Alsendo, do której należy Apaczka.pl, przykładowe zrównoważone praktyki biznesowe obejmują m.in. redukcję zużycia energii i wody, zmniejszenie ilości odpadów, edukację pracowników, kontrolowanie śladu węglowego czy współpracę z dostawcami, którzy również dążą do wdrożenia bardziej zrównoważonych działań u siebie. Ale ESG to nie tylko kwestie ekologiczne – w Alsendo implementowane są również procedury związane z nadzorem finansowym oraz inwestycjami, jak również etycznej współpracy z dostawcami i klientami. To działania, które nie tylko umożliwiają zaadresowanie kwestii związanych z ESG, ale również pomagają w optymalizacji funkcjonowania biznesu na wielu polach.

Greenwashing – co to i jak tego uniknąć?

Rosnąca presja związana z działaniami z zakresu zrównoważonego rozwoju przekłada się na coraz większą liczbę firm eksplorujących możliwości w tym zakresie, ale również rozwój tzw. greenwashingu. Do tej kategorii możemy zaliczyć wszystkie zachowania biznesowe, które mają na celu przekonanie konsumenta, że dana firma działa w sposób ekologiczny, podczas gdy w rzeczywistości to stwierdzenie jest dalekie od prawdy. Chociaż każda organizacja może poprawić swoje procesy związane ze zrównoważonym rozwojem, istnieje różnica między biznesami, które autentycznie się starają, a firmami, które traktują zrównoważony rozwój jako część swoich działań marketingowych. 

O greenwashing mogą być oskarżone również firmy, które selekcjonują dane raportowane w zestawieniach ESG czy podkreślają drugorzędne działania, podczas gdy ich główna oś biznesu jest niezwykle nieekologiczna. W wielu przypadkach produkty prezentujące się jako „organiczne” mogą zużywać zdecydowanie więcej zasobów podczas produkcji w porównaniu do swoich „nieorganicznych” odpowiedników.

Dlaczego warto inwestować w ESG?

Najprostszą metodą na uniknięcie oskarżeń o greenwashing wydaje się szczerość wobec interesariuszy: konsumentów, inwestorów, regulatorów, a także inwestowanie w uczciwe działania z zakresu ESG. Czy warto to robić? Na to pytanie każdy biznes musi sobie odpowiedzieć sam. Statystyki i badania sugerują jednak, że zrównoważony rozwój odgrywa coraz większą rolę w decyzjach inwestorskich i konsumenckich, a czasami nawet pracowniczych – w końcu ESG obejmuje nie tylko ekologię, ale również kwestie związane ze zdrowym środowiskiem pracy. Z tego względu inwestowanie w ESG warto potraktować nie tylko jako konieczność dostosowania się do regulacji, ale również okazję do optymalizacji funkcjonowania biznesu i zwiększenia jego rynkowej wiarygodności oraz konkurencyjności.